تاثیرات قدرت یابی اسلام گرایان در ترکیه بر روابط ایران و ترکیه و تبعات آن در خاورمیانه (2002-2008)

روابط دو کشور جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به عنوان دو همسایه و دو عضو مهم منطقه خاورمیانه همواره مورد توجه پژوهشگران علم روابط بین الملل قرار داشته و تحولات داخلی هر یک از این دو کشور دارای اهمیتی ویژه برای تصمیم سازان سیاست خارجی کشور دیگر بوده است. در این پایان نامه سعی شده تأثیرات تحولات اخیر ترکیه هم در بعد روابط دو جانبه ایران و ترکیه و هم از منظر تبعات منطقه ای این جریان به ویژه در منطقه خاورمیانه مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور پس از طرح کلیات بحث به روند قدرت یابی حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه اشاره شده و مبانی تفکرات و نوع نگاه ایشان به سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه مورد بررسی قرار گرفت، پس از آن مقایسه ای بین روابط دو کشور ایران و ترکیه در دوره های قبل و بعد از به قدرت رسیدن اسلام گرایان انجام گرفته و با استفاده از شاخص های آماری تحولات روابط دو کشور به نحو دقیقی نشان داده شده است، سرانجام در بخش پایانی به اثرات و تبعات قدرت یافتن اسلام گرایان در ترکیه بر مسائل خاورمیانه از یک سو و تأثیر این جریان بر روابط ایران و ترکیه از منظر رقابت، همکاری، تعارض و... از سوی دیگر پرداخته شد؛ در این رهگذر نحوه رابطه هر یک از دو کشور با کشورهایی چون عراق، فلسطین، لبنان، سوریه، امارات و... در دوران اخیر مورد مطالعه قرار گرفته و مقایسه شدند. در پایان و با توجه به مجموعه شاخص های بررسی شده مشخص شد که روابط دو جانبه ایران و ترکیه در دوران اخیر در سه محور اقتصاد، امنیت و سیاست افزایش چشمگیری داشته است که گسترش مناسبات اقتصادی دو کشور در این دوران از سالانه 2/1 میلیارد دلار به 10 میلیارد دلار اصلی ترین نمود این افزایش روابط بوده است، اما در عین حال معلوم شد با توجه به اینکه هر دو کشور تمایل به دستیابی به موقعیتی برتر در منطقه خاورمیانه دارند، رقابت های منطقه ای ایشان به ویژه در ارتباط با کشورهایی چون لبنان، فلسطین و امیرنشین های خلیج فارس نیز افزایش یافته است.